Sunday, January 28, 2007

دانش نامه ویکی پدیا

ویکی پدیا پروژه دانش نامه آزادِ اینترنتی چندزبانه است. ویکی پدیا که با همکاری افراد داوطلب نوشته شده است، اجازه ویرایش اکثر مقالات را تقریبا به هرکسی که دسترسی به اینترنت داشته باشد، می دهد. نام آن واژه ای است مرکب از دو کلمه ویکی (نوعی وب سایت مشارکتی) و "انسای کلوپدیا". سیستم میزبان (سرور) اولیه آن در تامپا، فلوریدا (امریکا) قرار دارد با سرورهای اضافی در آمستردام و سئول.
ویکی پدیا به عنوان یک پروژه زبان انگلیسی در 15 ژانویه 2001 آغاز شد، و به عنوان مکملی بر دانش نامه حرفه ای نوپدیا (که اکنون منسوخ شده است) بود و در حال حاضر توسط بنیاد غیرانتفاعی ویکی مدیا اداره می شود. این دانش نامه توسط لری سَنگر و جیمی ولز ایجاد شده است؛ سنگر در اول مارس سال 2002 از هر دو مجموعه نوپدیا و ویکی پدیا استعفا داد. ولز، ویکی پدیا را به این ترتیب توصیف کرده است: "کوششی برای ایجاد و توزیع دانش نامه ای آزاد با بالاترین کیفیت ممکن برای تک تک افراد زمین به زبان خودشان".
ویکی پدیا در حال حاضر حاوی بیش از 6 میلیون مقاله به زبان های بسیاری است، شامل بیش از 1.6 میلیون به زبان انگلیسی و بیش از نیم میلیون به زبان آلمانی؛ در مجموع ویکی پدیا به بیش از 250 زبان موجود است، تعداد 22 مورد از آنها حاوی بیش از پنجاه هزار مقاله هستند. ویرایش زبان آلمانی آن بر روی دی وی دی توزیع شده است و پیشنهاداتی برای نسخه انگلیسی بر روی دی وی دی و چاپی آن نیز شده است. شهرت ویکی پدیا پس از بنیان نهاده شدن، به صورت ثابت اضافه شده و براساس آمار الکسا اینترنت در حال حاضر در بین 15 سایت پر بازدیدکننده در کل دنیاست. این پروژه هم چنان چندید پروژه خواهر نیز ایجاد کرده است که بسیاری از پروژه ها (صفحات) یا به طور مستقیم از اطلاعات موجود در ویکی پدیا استفاده می کنند یا با استفاده از کد اولیه، پروژه های مستقلی شده اند، مانند سایت
Answers.com

برگرفته از توضیحات دانش نامه ویکی پدیا از سایت ویکی پدیا انگلیسی



ویکی پدیا فارسی (توضیحات برگرفته از خود سایت)
کار خود را در ژانویه سال ۲۰۰۴ (میلادی) با نام «ویکی‌پدیا: دایرة‌المعارف آزاد» آغاز کرد. روزبه پورنادر و مسعود علینقیان از پیش‌گامان نسخهٔ فارسی بوده‌اند. در تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۰۶ با اجماع مشارکت‌کنندگان به «ویکی‌پدیا: دانشنامهٔ آزاد» تغییر نام یافت.
مقالات آغازین این دانشنامه بیشتر در زمینهٔ عناصر شیمیایی و برخی مباحث تاریخی بودند. با افزوده شدن مطالب گوناگونی درباره جغرافیا و ادیان (بیشتر بودیسم و دین زرتشت)، ایران‌شناسی و همچنین زبان و ادب فارسی در ۲۶ آذر سال ۱۳۸۳ (۱۶ دسامبر ۲۰۰۴) شمار مقالات آن از مرز ۱۰۰۰ گذشت.
مطالب آن، در این تاریخ از تنوع خوبی برخوردار شدند و جغرافیا (به ویژه شناخت اقوام و کشورها)، ادبیات، تاریخ، زیست‌شناسی، گیاه‌شناسی، چهره‌های سیاسی ایران، علوم رایانه، ایران‌شناسی، هوافضا، علوم نظامی و موسیقی از رشته‌های پرمقاله در این دوره از ویکی‌پدیای فارسی بودند.
مهم‌ترین چالش‌های ویکی‌پدیای فارسی را می‌توان در دو مورد خلاصه کرد که به یکی از آنان پیش‌تر اشاره شد :

* ناآشنایی گروه عمده‌ای از کاربران ناشناس و جدید با حق تکثیر و اجازه‌نامه‌های آزاد و نیمه‌آزاد.
* و ناآشنایی ایشان با سیاست‌های ویکی‌پدیا در مورد دیدگاه بی‌طرف که موجب رخ‌دادن مواردی از نقض بی‌طرفی، بخصوص در موضوعات سیاسی و مذهبی، گردیده است که با سعی و تلاش کاربران غالباً به نتایج مطلوبی رسیده‌اند و به نظر می‌رسد مصداق راه و رسم ویکی که می‌گوید «هر چه مباحث مقاله بیشتر باشد، در پایان بحث‌ها کیفیت بهتری خواهد داشت»، گشته‌اند.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

توضیح و درخواست

در حال حاضر در فهرست منتشر شده سایت ویکی پدیا، سایت فارسی این دانش نامه با داشتن 17780 مقاله در رده 39ام جدول قرار دارد.
علاوه بر دو مورد یاد شده بالا به عنوان چالش های پیش روی ویکی پدیای فارسی، به نظر من مشکل عمده دیگر، تعداد کم اعضای فعال آن می باشد. افزودن بر بار علمی و قابلیت اتکا دانش نامه فارسی نیازمند همتی بلند از جانب تمامی جوانان ایران است که هرکدام در حیطه تخصصی خود در جهت هرچه پربارتر کردن این دانش نامه بکوشند.
اگرچه که جای خالی پروژه هایی در سطوح دانشگاهی در این امر احساس می شود، ولی از جایی که نمی توان در حال حاضر به امر "مدیریت" در کشورمان متکی بود، بدین جهت تنها بر عهده جوانان ایران است که همت کرده و در جهت ارتقا آن بکوشند.
در اینجا از همه دوستان تقاضا می کنم که با سر زدن به سایت ویکی پدیا فارسی (که پیوند آن را در ستون سمت راست این صفحه مشاهده می کنید) و عضو شدن در آن، شروع به افزودن مقالات و مطالب معتبر به آن کنند

با سپاس احمد الف

No comments: